Etkileşim Tasarımı; iyi hesaplanmış kullanıcı davranışlarıyla birlikte etkileşim yaratacak arayüzler yaratmak üzerine odaklanmaktadır.
Teknoloji ve kullanıcıların birbirleriyle nasıl bir iletişim içerisinde oldukları, etkileşim tasarımını temel konusudur. Bu anlayışla; kullanıcılarınızın sistemle nasıl etkileşime gireceğini öngörebilir, sorunları önceden çözebilir ve yeni yöntemler keşfedebilirsiniz.
Etkileşim Tasarımında En İyi Yöntemler:
İnteraktif elementlere sahip dijital bir sistem üretirken, aşağıdaki özellikleri ve soruları göz önünde bulundurmalısınız:
ETKİLEŞİM TASARIMINDA ELE ALINACAK SORULAR
Kullanıcıların, arayüz ile nasıl etkileşime girdiklerini tanımlayın.
- Kullanıcı arayüz ile doğrudan etkileşime girmek için mouse, parmak ya da kalemiyle ne yapabilir? Bu; butonlara basmak ya da arayüz içerisinde sürükleyip bırakmak gibi fonksiyonları da kapsamaktadır.
- Kullanıcı ürünle etkileşime geçerken, ürünle doğrudan bağlantısı olmayan ne tür komutlar verebilir? Kullanıcının, içeriğin bir kısmını kopyalamak için Ctrl+C’ye basması, “dolaylı manipülasyon” için bir örnek teşkil etmektedir.
Kullanıcıya, eyleme geçmeden önce ne yapması gerektiğine dair ipuçları verin.
- Sistemin görünümü (renk, form, boyut gibi vb.), işlevine dair kullanıcıya nasıl ipucu verebilir? Bu, kullanıcının sistemin nasıl çalıştığını anlamasına yardımcı olur.
- Kullanıcıya, eyleme geçmeden önce neler olabileceğini gösterecek bilgiyi nasıl sağlarsınız? Bu, ilerlemeye karar verdiğinde ne olacağını gösterebilecek isimlendirilmiş bir buton ya da ilerlemeden önce sunulabilecek son yönergeler olabilir.
Öngörülerde bulunarak hataların önüne geçin.
- Hataların önüne geçebilecek kısıtlamalar var mı? Poka-Yoke (Hata Engelleme) Prensibi’ne göre bu kısıtlamalar; planladıkları eyleme geçmek için kullanıcıların davranışlarını düzenlemeye yardımcı olmaktadır.
- Hata mesajları, kullanıcıya sorunu çözmesi için yol gösteriyor mu ya da hatanın neden meydana geldiğini açıklıyor mu? Faydalı hata mesajları çözüm sunarak kullanıcıya yardımcı olur.
Sistemin geri bildirim ve yanıt zamanlamasını göz önünde bulundurun.
- Kullanıcı, bir eylem sonrası ne zaman geri bildirim alıyor? Kullanıcı, etkileşime geçerek bir eylemde bulunduğunda sistem, bu eylemi gördüğünü bildirmek ve kullanıcıya ne yaptığını haber vermek durumundadır.
- Eylem ile sistem yanıtı arasında ne kadar zaman olmalıdır? Yanıt Verme (bekleme süresi) dört aşamada nitelendirilebilir: hemen (0.1 saniyeden kısa bir sürede), aksamalı (0.1-1 saniye arasında), kesintili (1-10 saniye arasında), ve işleyişi durduracak şekilde (10 saniyeden fazla sürede).
Her bir elementi stratejik olarak düşünün.
- Arayüz elementleri, etkileşime geçmek için makul ölçülerde mi? Fitts Kanunu’na göre buton gibi elementler, kullanıcının tıklayabileceği büyüklükte olmalı. Bu, özellikle dokunmatik bileşenlere sahip mobil içeriklerde büyük önem taşır.
- Menüler gibi interaktif elementleri yerleştirmek için kullanılan kenar ve köşeler stratejik olarak doğru kullanılıyor mu? Yine Fitts Kanunu’na göre kenarlar, menü ve butonlar için mouse ya da parmak kullanımında sınır niteliği taşımaktadır.
- Standartları takip ediyor musunuz? Kullanıcılar, belirli arayüz elementlerinin nasıl çalıştığına dair bir öngörü ve alışkanlığa sahiptir. Eski yöntemlerin yerine yenileri gelmediği sürece, standartların dışına çıkmamalısınız.
Öğrenilebilirlik için basitleştirin.
- Bilgi, aynı anda yedi (artı/eksi iki) parçaya ayrılabiliyor mu? George Miller; insanların unutmadan ya da hata yapmadan, kısa süreli hafızalarında yalnızca 5-9 şeyi akıllarında tutabildiklerini keşfetmiştir.
- Kullanıcı tarafı mümkün olduğunca basit mi? Tesler’ın Koruma Kanunu’na göre karmaşa, mümkün olduğunca kullanıcı üzerinden alınıp, sistemi kurma aşamasında kullanılmalıdır. Tesler’a göre basitleştirme; fonksiyon yitirme noktasına gelmeden, belirli bir düzeye kadar yapılabilmektedir.
- Bilindik formatlar kullanılıyor mu? Hick Kanunu’na göre karar verme süresi, kullanıcıların takip etmeye ve seçmeye alışkın olduğu formatlar ve seçmek zorunda oldukları opsiyon sayısına bağlı olarak değişim göstermektedir.
Referanslar:
Designing for Interaction: Creating Innovative Applications and Devices (2nd Edition) by Dan Saffer
Information Architecture for the World Wide Web: Designing Large-Scale Web Sites by Peter Morville and Louis Rosenfeld
Complete Beginner’s Guide to Interaction Design
Introducing Interaction Design
