Bir Proje Planı Geliştirin

proje plani

Proje planı; ekibin dikkate alması gereken, ekip ve diğer ilgililerin konu, alan, program, kaynak ve teslimler konusunda karar almalarına yardımcı olacak yaklaşımdır.

Kullanılabilirlik aktivitelerini proje planınıza dahil etmeniz büyük önem taşımaktadır. Böylelikle bu aktiviteleri gerçekleştirmek için gereken kaynakları ve zamanı da işin içine dahil etmiş olursunuz. Planınıza dahil etmek üzere hangi aktivitelerin size uygun olduğunu daha iyi anlayabilmek için adım adım kullanılabilirlik kılavuzunu inceleyin.

Yoldan Sapmamak için Kapsamınızı Belirleyin:

Proje kapsamı; projenin başarıyla tamamlanması için nelerin yapılması gerektiğini belirlemektedir. Proje kapsamını belirlerken aşağıdakileri netleştirmek önemlidir:

product

Geliştirilmekte olan ürün nedir?

information

Hangi bilgileri içerecek?Öne çıkan bir konusu ya da spesifik bir hedef kitlesi olacak mı?

size

Ürünün büyüklüğü nedir? (Örneğin; site kaç sayfadan oluşacak?)

hedefler

Web sitesini bir ajans ya da bir organizasyon için mi tasarlıyorsunuz? Site, bu ajans ya da organizasyonun ihtiyaçlarını karşılıyor mu?

kullanici arastirmasi

Ne kadar araştırma yapmanız gerekiyor? Bulgularınız üzerinden düzenleme yapmak için zamanınız var mı?

Daha fazlası için; kick-off toplantı nasıl düzenlenir? konusuna göz atabilirsiniz.


kapsam kaymasi

Bir projenin yolunda gitmesi için, kapsam kaymasından kaçınmak gerekir. Kapsam kayması; projeye sonradan artarak eklenen ve bireysel olarak yapılması mümkün görünen ancak, hepsi bir arada değerlendirildiğinde projenin başarıyla tamamlanmasını tehlikeye sokan unsurların var olması demektir. Kapsam kayması, işin işletme tarafında olabileceği gibi teknik tarafında da gerçekleşebilir.

Hedef Kitlenizi Belirleyin:

Projenin başlangıcında; ulaşmak istediğiniz hedef kitleyi ve tamamlamaları gereken görevleri ile organizasyon ihtiyaçlarınızın ne kadar karşılandığını hesaplamanız hayati önem taşımaktadır. Hedef kitlenizi belirlerken uçsuz bucaksız olmaktan kaçınarak, belirli bir kapsam içerisinde kalmanız da büyük önem taşımaktadır.

Mevcut bir sitede hedef kitleyi tanımlayıp analiz etmek için sitenin analitiklerinden, pazar araştırmalarından ve kullanıcı araştırması yöntemlerinden faydalanabilirsiniz. Yeni siteler için ise öncelikle bir pazar araştırması yapmalı, sonrasında da diğer kullanıcı araştırması tekniklerini uygulamalısınız.

Ölçümlenebilir Hedefler Belirleyin:

Web siteniz ile hedeflemek istediklerinizi, organizasyonunuzun hedeflerini de göz önünde bulundurarak değerlendirin. Anlamlı ve ulaşılabilir hedefler belirlediğinizde, siteniz açıldıktan sonra başarı düzeyini ölçümleyebilme imkanınız olur.

Değerlendirmeniz gereken iki çeşit hedef vardır:

kullanici hedefleri

Kullanıcı hedefleri, kullanıcı görev senaryolarıdır ve kullanıcıların, web sitesine neyi başarmak için geldiklerini incelemektedir.

kullanilabilirlik hedefleri

Kullanılabilirlik hedefleri ise kullanıcılarınızın, sitenizdeki görevlerini tamamlayabilme kabiliyetlerini ölçümlemektedir. Bu da sitenizin, kullanıcılarınız için ne kadar etkili, verimli ve tatmin edici olduğunu size gösterir.

Bir hedef örneği vermek gerekirse; eğer kullanıcılarınızın, ajans ya da organizasyonunuzu aramadan, sorularına kendi kendilerine yanıt bulabilmelerini sağlamak istiyorsanız, telefonla aramalarını ‘X’ oranında düşürüp, ‘Y’ dolar tasarruf edebilirsiniz. E-mailleri azaltmak, müşteri memnuniyetini ve online haber bültenlerine aboneliği artırmak için de benzer hedefler koyabilirsiniz.

Proje Ekibinin Görev ve Sorumlulukları

ekip

Disiplinlerarası ve doğru yetenekteki insanların bir araya gelmesiyle oluşturulan bir ekip, herhangi bir projenin sorunsuz ve başarılı bir şekilde uygulanabilmesi için hayati önem taşımaktadır. 

Ekip üyeleri çoklu görevler üstlenebilirler ya da belirli konulara odaklı çalışan alt ekipler oluşturulabilir. Kaynak paylaşımı; ekip üyelerinin uzmanlık seviyelerine, projenin kapsamına ve mevcut bütçeye göre değişim göstermektedir. 

Uzmanlık Alanları:

ERİŞİLEBİLİRLİK:

erisilebilirlik

Sorumluluklar: Ürün ve gereksinimlerin denetlenmesi, sorun yönetimi ve gerekli görüldüğü durumlarda ürünü iyileştirmek.


İŞ ANALİZİ:

is analizi

Sorumluluklar: İhtiyaç dökümantasyonunun geliştirilip sürdürülmesi; proje tayini, gereksinim dökümantasyonunun tamamlanması ve uygun şekilde arşivlenmesi.


DEĞİŞİM YÖNETİMİ:

degisim yonetimi

Sorumluluklar: İş yöntemleri, teknolojik işlev, ekip görev ve sorumlulukları ve organizasyon yapılarındaki değişimler ile, bu değişimlerin bütçe üzerindeki etkilerine odaklanmak.


İÇERİK STRATEJİSİ:

icerik stratejisi

Sorumluluklar: Düz yazım dili (açık ve sade) ve arama optimizasyonu tekniklerini kullanarak içerik yazmak, içerik stil kılavuzu oluşturmak, editoryal takvim planı ve ilgili kişilerin siteyi takip edebileceği, sürdürülebilir bir yönetim modeli oluşturmak.


KURUMSAL MİMARİ:

kurumsal mimari

Sorumluluklar: İşin misyonu ve bilgi teknolojisi kaynaklarının birbiriyle örtüştüğünden emin olmak, işin gereksinimlerini karşılayabilecek etkin, uyumlu ve güvenli bir ortamı destekleyen sistem mimarisini sağlamak.


BİLGİ MİMARİSİ:

bilgi mimarisi

Sorumluluklar: İçeriğe ait parçalar arası ilişkileri belirleyen ve bilgiyi bulmayı kolaylaştıran, etkili ve mantıklı organizasyon yapıları oluşturmaya odaklanmak. Navigasyon sistemi tasarımı, site haritasının üretimi, imaj/dosya muhafaza kuralları, genel düzenin belirlenmesi ve bilgi organizasyonu bakış açısıyla, wireframe (şema tasarımı) sürecini bilgilendirmek.


ETKİLEŞİM TASARIMI:

etkilesim tasarimi

Sorumluluklar: Kullanıcıların, sistemle etkileşime geçmelerine ve hedeflerini tamamlayabilmelerine yardımcı olabilecek yöntem ve fonksiyonlar tasarlayabilmek için, kullanıcı hedef ve davranışlarıyla ilgili bilgileri kullanmak. Bu anahtar etkileşimleri belirleyerek şema tasarımlarını (wireframing) ve prototiplendirmelerini yapmak.


PAZARLAMA:

pazarlama

Sorumluluklar: Hedef kitleyi ürüne çekmek için geliştirilen ‘inbound’ ve ‘outbound’ stratejiler üzerine odaklanmak.


METRİK ANALİZİ:

metrik analizi

Sorumluluklar: Ürün kullanım optimizasyonunu ve ürün performansını anlayabilmek için toplanan verilerin ölçümlenmesi, düzenlenmesi, analizi ve raporlanması.


PROJE YÖNETİMİ:

proje yonetimi

Sorumluluklar: Proje planı geliştirmek, proje kaynaklarını sağlamak ve kick-off toplantıları yönetmek, proje görevlerini denetlemek ve projenin durumunu raporlamak, ‘Alınan Dersler’ listesi yapmak ve ‘Alınan Dersler’ toplantılarını yönetmek.


KALİTE KONTROLÜ (QA: Quality Assurance):

kalite kontrol

Sorumluluklar: Kontrol planı geliştirip, bu plana uygunluğu denetleyip raporlamak; kalite kontrol metriklerini belirlemek, toplamak, takip etmek ve raporlamak; izlenecek yol, bilirkişi hakemliği gibi kalite kontrol aktivitelerinin gerçekleştirilmesi için katılımcı olarak, diğerlerini yönlendirmek.


KONU UZMANLIĞI:

uzmanlik

Sorumluluklar: Belirli konularla ilgili uzmanlığını kullanarak içeriğe katkıda bulunmak ve nihai ürünün, gerçeğe dayalı bilgiyi sunuyor olmasını teyit etmek.


TEKNİK GELİŞME:

teknik gelisme

Sorumluluklar: CSS, JavaScript ya da sitenin diğer programlama dillerinin ve içerik yönetim sisteminin kurulumu ve bakımı; erişilebilir içerik ve özellik geliştirme konusunda vasıflı olmak.


KULLANICI ARAŞTIRMASI:

kullanici arastirmasi

Sorumluluklar: Kullanıcı ihtiyaç ve davranışlarını anlayabilmek için kullanılan çeşitli araştırma yöntemlerini uygulamak. Test, analiz, sonuçların raporlanması ve önerilerde bulunmak.


KULLANILABİLİRLİK TESTİ:

kullanilabilirlik testi

Sorumluluklar: Kullanıcının, bir ürün ya da sistemle etkileşime girerken yaşadığı kullanıcı deneyiminin kalitesini ölçümlemeye odaklanmak. Etkinliği, faydayı ve kullanıcının genel memnuniyetini geliştirmek için test ve analiz yapmak, sonuçları raporlayarak önerilerde bulunmak.


KULLANICI ARAYÜZÜ TASARIMI:

arayuz tasarimi

Sorumluluklar: Tutarlı ve öngörülebilir arayüz tasarımları oluşturmaya odaklanmak. Wireframe, prototip ve navigasyonel elementlere katkıda bulunmak.


GÖRSEL TASARIM:

gorsel tasarim

Sorumluluklar: Kullanıcı arayüzünün estetiğinden ve tipografi,  imajlar ve renkler gibi arayüzle ilgili malzemelerin stratejik olarak yerleşiminden sorumludur.


Referanslar:

UIE’s Who is on the UX Team

Smashing UX Design: Foundations for Designing Online User Experiences (Smashing Magazine Book Series) by Jesmond Allen and James Chudley

Kullanıcı Odaklı Tasarım Süreci

kullanici odakli tasarim

Kullanıcı odaklı tasarım süreci, web sitesi geliştirme ile ilgili pek çok farklı metot ve görevden oluşmaktadır. Geliştirmekte olduğunuz sitenin türü, ihtiyaçlarınız, ekip ve çalışma ortamınız; görevleri ve görev sıralamanızı belirleyecektir.

Her bir adımı nasıl tamamlayabileceğinizi öğrenmek için aşağıdaki konulardan dilediğinizi seçebilirsiniz:

kullanici odakli tasarim

İçerik Stratejisi Yöntemleri

icerik stratejisi

Kart Sıralama (Card Sorting):

card sorting

Kart sıralama, bir sitenin bilgi mimarisi tasarımını yapmak ya da değerlendirmek için kullanılan bir yöntemdir.


Web için Yazmak:

writing for web

Web için yazarken yalın bir dil kullanmak; kullanıcıların, ihtiyaç duydukları şeyi bulabilmelerini, buldukları şeyi anlayabilmelerini ve ihtiyaçlarını karşılamak için onu kullanabilmelerini sağlamaktadır. Yazı; aynı zamanda yargılanabilir, bulunabilir ve paylaşılabilir özelliklerde olmalıdır.


Bir Proje Planı Geliştirin:

proje plani

Proje planı; ekibin dikkate alması gereken, ekip ve diğer ilgililerin konu, alan, program, kaynak ve teslimler konusunda karar almalarına yardımcı olacak yaklaşımdır.


Proje Ekibinin Görev ve Sorumlulukları:

ekip

Disiplinler arası ve doğru yetenekteki insanların bir araya gelmesiyle oluşturulan bir ekip, herhangi bir projenin sorunsuz ve başarılı bir şekilde uygulanabilmesi için hayati önem taşımaktadır.


Organizasyon Şemaları:

organizasyon semasi

Organizasyon şemaları ile içeriğinizi nasıl sınıflandıracağınızı ve her bir parçayla kuracağınız ilişkinin farklı yollarını belirleyebilirsiniz. Çoğu içerik, birçok farklı yöntemle sınıflandırılabilir.


Organizasyon Yapıları:

organizasyon yapisi

Organizasyon yapısı, içeriğe ait parçalar arası ilişkileri nasıl tanımlayacağınızdır. Başarılı organizasyon yapıları; kullanıcıların sitedeki bilgiyi nasıl bulabileceklerini öngörmelerini sağlamaktadır.


Görev Analizi:

gorev analizi

Görev analizi; sıradan kullanıcıların, planlanan hedeflere ulaşmak ve görevlerini tamamlamak için nasıl bir yol izlediklerini gözlemleyerek, detaylarıyla anlamaya dayalı bir öğrenme sürecidir. Görev analizleri, web siteniz ya da uygulamanızın desteklemesi gereken görevleri tanımlamanıza, aynı zamanda sitenizin navigasyonunu düzeltmenize veya yeniden tanımlamanıza ya da uygun içerik konusunu belirlemenize yardımcı olmaktadır.


İçerik Envanteri:

icerik envanteri

İçerik envanteri, sitenizdeki tüm içeriğin bir listesidir. İçerik envanteriniz temel olarak; metin, imaj, belge ya da uygulamalardan oluşmaktadır. İçerik envanterinden fayda sağlayabilmeniz için, içeriğinizin her parçasını detaylıca incelemeniz gerekmektedir.

Görsel Tasarım Yöntemleri

gorsel tasarim

Renk Temelleri:

renk

Renk tekerleği; renk tonlarının daire üzerinde tanımlandığı bir modeldir. Ana ve ikincil renkler ile orta ve üçüncül renkler arasındaki ilişkiyi göstermekte, renk sıcaklığını açıklamaya yardımcı olmaktadır. Dijital ekipler, renk iletişiminde hex kodlarını kullanmaktadırlar.


Paralel Tasarım:

paralel tasarim

Paralel tasarım tekniğiyle, aynı ihtiyaçlar doğrultusunda birkaç kişi birden ön tasarımı oluşturmaktadır. Her bir tasarımcı birbirinden bağımsız olarak çalışmakta ve çalışmaları bittiğinde konseptlerini grupla paylaşmaktadır.